Index

---

Erfelijk en familiair niercelcarcinoom

---

Laatste inhoudelijke update: 2017

Betrokken genen: FLCN, SDHB, FH, MET en VHL

Expert opinion

 

Diagnostische criteria

Familiair niercelcarcinoom

• Niercelcarcinoom bij ≥2 eerstegraadsfamilieleden <70 jaar, ongeacht het type niercelcarcinoom

Erfelijke (tumor)syndromen met een cumulatief >10% lifetime risico op niercelcarcinoom

• Birt-Hogg-Dubé syndroom (FLCN), erfelijk paraganglioom/ feochromocytoom (SDHB), hereditaire leiomyomatosis en niercelcarcinoom (FH), papillair niercelcarcinoom type 1 (MET), ziekte van von Hippel Lindau (VHL)

Erfelijke tumorsyndromen met een onbekend of <10% lifetime risico op niercelcarcinoom

• Onder andere: PTEN Hamartoom tumor syndroom, erfelijk paranganglioom/feochromocytoom (SDHA/C/D), familiair melanoom en niercelcarcinoom (MITF), BAP1 tumorpredispositie syndroom, tubereuze sclerose complex (TSC1/2), translocaties met betrokkenheid van chromosoom 3.

 

Kenmerken

Overervingspatroon:

• Autosomaal dominant bij erfelijke tumorsyndromen met een verhoogd risico op niercelcarcinoom.

• SDHD: genomic imprinting waarbij de aandoening uitsluitend tot expressie komt bij overerving via de vader.

 

Prevalentie:

• Naar schatting is 2-8% van de niercelcarcinomen onderdeel van een erfelijk tumorsyndroom.

• Het is niet bekend hoe vaak niercelcarcinoom familiair voorkomt.

 

Kliniek:

• Gemiddelde leeftijd sporadisch niercelcarcinoom: ongeveer 64 jaar

• Gemiddelde leeftijd erfelijk niercelcarcinoom: ongeveer 40 jaar

• Er is een grote overlap tussen de diagnose leeftijd bij sporadische en erfelijke niercelcarcinoom.

• Type niercelcarcinoom en risico:

  • Birt-Hogg-Dubé syndroom: typisch gemixt chromofoob/oncocytair, maar alle subtypen kunnen optreden. Lifetime risico circa 15% (5-25%)

  • Hereditaire leiomyomatosis en niercelcarcinoom: met name papillair niercelcarcinoom type 2. Lifetime risico 15%

  • Von Hippel Lindau syndroom: heldercellig niercelcarcinoom. Lifetime risico 20-40%

 

Beleid

Indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus voor counseling en DNA-diagnostiek:

• Niercelcarcinoom bij ≥2 eerstegraads verwanten <70 jaar

• Niercelcarcinoom <45 jaar

• Niercelcarcinoom en een andere vorm van kanker, waarbij de eerste tumor is opgetreden <60 jaar

• Bilateraal of multifocaal niercelcarcinoom, ongeacht de leeftijd

• Niercelcarcinoom en minimaal één ander kenmerk passend bij de hiervoor genoemde erfelijke tumorsyndromen

 

DNA-diagnostiek:

• Bij specifieke aanwijzingen voor één van de erfelijke tumorsyndromen: gerichte DNA-diagnostiek.

• In alle andere gevallen uitgebreidere diagnostiek, bij voorkeur door middel van een genpanel (minimaal gericht op FLCN, SDHB, FH, MET en VHL).

 

Periodiek onderzoek:

• Bij erfelijke tumorsyndromen (op basis van de diagnostische criteria of DNA-diagnostiek) volgens de desbetreffende bestaande richtlijnen.

• Wanneer er bij DNA-onderzoek geen afwijkingen zijn gevonden, is er geen bewijs in de literatuur dat periodiek onderzoek bij familieleden zinvol is.

 

Leefregels:

• Niet roken

 

Literatuur

1. Adeniran AJ, Shuch B, Humphrey PA. Hereditary renal cell carcinoma syndromes: clinical, pathologic and genetic features. Am J Surg Pathol 2015; 39: e1-e18

2. Shuch B, Vourganti S, Ricketts CJ et al. Defining early-onset kidney cancer: implications for germline and somatic mutation testing and clinical management. J Clin Oncol 2014; 32: 431-7

3. Gupta S, Kang HC, Ganeshan DM et al. Diganostic approach to hereditary renal cell carcinoma. AJR Am J Roentgenol 2015; 204: 1031-41

4. Clague J, Lin J, Cassidy A et al. Family history and risk of renal cell carcinoma: results from a case-control study and systematic meta-analysis. Cancer Epidemiology Biomarkers 2009; 18: 801-7

5. Schmidt LS, Nickerson ML, Angeloni D et al. Early onset hereditary papillary renal carcinoma: germline missense mutations in the tyrosine kinase domain of the met proto-oncogene. J Urol 2004; 172 (4Pt1): 1256-61

6. Potrony M, Puig-Butille JA, Aguilera P et al. Prevalence of MITF p.E318K in patients with melanoma independent of the presence CDKN2A causative mutations. JAMA Dermatol 2015; 9: 1-8

7. Woodward ER, Skytte AB, Cruger DG et al. Population-based survey of cancer risks in chromosome 3 translocation carriers. Genes Chromosomes Cancer 2010 Jan; 49: 52-8

8. Zbar B, Glenn G, Merino M et al. Familial renal carcinoma: clinical evaluation, clinical subtypes and risk of renal carcinoma devepment. J Urol 2007; 177: 461-5