Index

---

Neurofibromatosis type 1

---

Laatste inhoudelijke update: 2017

Betrokken genen: NF1

Expert opinion

 

Diagnostische criteria

• Vaststelling van een mutatie in het NF1-gen

• Klinische diagnose bij ≥2 van volgende criteria

  • ≥6 cafe-au-lait maculae (CALM) van 0,5 cm voor puberteit en 1,5 cm na puberteit

  • >2 (sub)cutane neurofibromen of ≥1 plexiform neurofibromen

  • Sproeten (freckling) in de oksels of liezen

  • Opticus glioom

  • ≥2 Lisch noduli

  • Specifieke botlaesies (zoals pseudo-arthrose, dysplasie os sphenoidale)

  • Een eerstegraads familielid met NF1

 

Kenmerken

Overervingspatroon:

• Autosomaal dominant

 

Incidentie:

• Ongeveer 1: 2500 geboortes

 

Penetrantie:

• Vrijwel 100% rond het 6^e jaar

 

Kliniek:

• CALM ontstaan meestal in de eerste 2 levensjaren, zijn soms al bij de geboorte aanwezig en in 80% in het eerste levensjaar.

• Dermale neurofibromen ontstaan meestal na het 7^e jaar (meestal in late adolescentie), plexiforme neurofibromen zijn vaak al bij geboorte aanwezig en kunnen maligne ontaarden, ook andere zenuwstelseltumoren kunnen voorkomen.

• Opticus gliomen kunnen ontstaan voor het 9^e jaar.

• Lisch noduli ontstaan vanaf 3 jaar en zijn veelal voor het 10^e jaar aanwezig (bij 5 jaar 50%, bij 15 jaar 75% en bij 25 jaar 90%).

• Cognitieve, leer- en gedragsproblemen komen voor bij 30-60% van de kinderen met NF1.

• Er is een verhoogde kans op (cardio)vasculaire problemen, hypertensie kan duiden op een nierarterie stenose (2%) of op een feochromocytoom (1%).

• Op volwassen leeftijd is er voor vrouwen met NF1 een verhoogd risico op mammacarcinoom, ongeveer 4x hoger dan bevolkingsrisico.

 

Genetische basis:

• NF1-gen

 

Beleid

Indicatie voor verwijzing naar de klinisch geneticus voor counseling en DNA-diagnostiek:

• Bij klinische verdenking NF1

 

DNA-diagnostiek:

• Mutatiedetectie 85-95%, ongeveer 50% de novo, cave mozaïcisme

• Indien mutatie bekend: presymptomatisch DNA-onderzoek van familieleden en prenataal DNA-onderzoek mogelijk

• Differentiaal diagnose

  • Mutaties in het SPRED1-gen veroorzaken een NF1-like fenotype met CALM en freckling, maar zonder neurofibromen en andere NF1-geassocieerde verschijnselen

  • Constitutional Mismatch Repair Deficiency (CMMRD) syndroom, geassocieerd met een sterk verhoogd risico op ontwikkeling tumoren op de kinderleeftijd en CALM

 

Periodiek onderzoek bij patiënten en mutatiedragers t/m 16 jaar:

• Jaarlijkse controle bij voorkeur door een team van kinderarts, neuroloog, dermatoloog en oogarts (tensie, lengte, schedelomtrek, oogafwijkingen, huidonderzoek, neurologische ontwikkeling en skeletafwijkingen)

 

Periodiek onderzoek na het 16^e jaar:

• Op geleide van symptomen controle door neuroloog/ neurochirurg/ internist

• Instructies ten aanzien van verschijnselen die duiden op maligne ontaarding

• Jaarlijks bloeddrukmeting via de huisarts i.v.m. hypertensie bij nierarteriestenose of een feochromocytoom

• Voor vrouwen vanaf het 35^e tot het 50^e jaar regelmatige controle van de borsten door een mammacarcinoomspecialist (jaarlijkse controle van de borsten en 1x per jaar een röntgenfoto). Na het 50^e jaar via het bevolkingsonderzoek naar mammacarcinoom

 

Websites

www.neurofibromatose.nl

www.erfelijkheid.nl/ziektes/neurofibromatose-type-1-nf1

 

Literatuur

1. Williams VC, Lucas J, Babcock MA et al. Neurofibromatosis type 1 revisited. Pediatrics 2009;123:124-33

2. Ferner RE. Neurofibromatosis 1 and neurofibromatosis 2: a twenty first century perspective. Lancet neurol 2007; 6: 340-51

3. Ferner RE, Huson SM, Thomas N et al. Guidelines for the diagnosis and management of individuals with NF1. J Med Genet 2007;44:81-8

4. Evans DG. Are we ready for targeted early breast cancer detection strategies in women with NF1 aged 30-49 years? Am J Med Genet 2012; 158A: 3054-5

5. Seminog O, Goldacre MJ. Age-specific risk of breast cancer in women with neurofibromatosis type 1. Br J Cancer 2015; 112:1546-8